Archetypes om je merkidentiteit te versterken

Het archetype-model van Jung geeft een helder beeld van de rol van je merk, de valkuilen, de doelen en de manier waarop je je merkidentiteit kunt versterken. Het is belangrijk om te realiseren dat één absoluut model nooit de volledige kern van je merk zal vangen, maar door verschillende modellen te combineren krijg je een completer beeld van wie je merk is.

De 12 archetypen van Jung.
Archetypen vs. stereotypes

Hoewel archetypen en stereotypes beide concepten zijn die worden gebruikt om bepaalde patronen of kenmerken te beschrijven, verschillen ze in hun aard, oorsprong en toepassing. Stereotypes zijn simplistische en generalisaties over bepaalde groepen mensen, vaak gebaseerd op vooroordelen en culturele normen, en kunnen leiden tot discriminatie en ongelijkheid. Archetypen daarentegen zijn fundamentele symbolische patronen die diep geworteld zijn in het collectieve onbewuste van mensen. Ze vertegenwoordigen universele thema's, motieven en symbolen die in verschillende culturen en door de geschiedenis heen voorkomen. Archetypen zijn diepgaander en hebben een rijke symbolische en psychologische betekenis. Ze worden gebruikt om de menselijke ervaring en psyche te begrijpen en kunnen dienen als bronnen van inspiratie en zelfreflectie.

Jung en zijn bijdrage aan de psychologie

Carl Gustav Jung wordt in het westen beschouwd als een van de belangrijkste figuren in de geschiedenis van de psychologie. Hij was een Zwitserse psychiater en psychoanalyticus die voort bouwde op het werk van Sigmund Freud. Hij ontwikkelde zijn eigen theorieën, waaronder het concept van het collectieve onbewuste.Het collectieve onbewuste is het idee dat er diepere lagen van het onbewuste zijn die gemeenschappelijk zijn voor alle mensen. In deze lagen bevinden zich archetypen, universele symbolen en thema's die over culturen heen voorkomen.

12 archetypen met een doel en een schaduwkant

Hoewel er geen strikte lijst van precies 12 archetypen is vastgesteld door Jung zelf, zijn er verschillende archetypen die vaak worden besproken in zijn werk en in de interpretaties daarvan. Dit zijn 12 archetypen die handig in te zetten zijn om je merk aan te meten. In het model staat het archetype centraal, met daarbij een doel; wat drijft dit archetype nou echt in de kern. We benoemen ook de schaduwkant. Dit is de andere kant van dezelfde medaille als het archetype en door je ervan bewust te zijn kun je ervoor zorgen dat wat je doet positief blijft en voortbeweegt in plaats van negatief en je alleen maar tegen iets keert.


Magiër

De magiër wordt geassocieerd met creativiteit, macht en het vermogen de werkelijkheid te transformeren. Dit archetype begrijpt onderliggende principes van storytelling en kan hierdoor een wereld creëren die tot in detail overtuigend en fascinerend is.

Doel: Macht

Schaduwkant: Bedrieger

Merkvoorbeelden: Disney, Ted, MAC cosmetics


Heerser

Dit archetype wordt gekenmerkt door macht, autoriteit en hun vermogen om te leiden. Ze kunnen moeilijke beslissingen nemen en grijpen vaak terug naar tradities, geschiedenis en nalatenschap.

Doel: Controle

Schaduwkant: Tiran

Merkvoorbeelden: Mercedes, Rolex, Bugati 

Held

Helden worden gekenmerkt door hun moed en bereidheid om offers te brengen voor datgene waar ze in geloven. Ze zijn inspirerend, moedig en helpen anderen hun doelen te bereiken.

Doel: Meesterschap

Schaduwkant: Schurk

Merkvoorbeelden: Nike, Adidas, Marvel

Wijsgeer

Kennis en expertise staat centraal in dit archetype. De wijsgeer wordt geassocieerd met leren en groei. Ze worden vaak gezien als betrouwbare bronnen van informatie en advies, en bieden praktische oplossingen voor complexe problemen.

Doel: Kennis

Schaduwzijde: Elitair

Merkvoorbeelden: BBC, Oprah Winfrey, National Geographic

Onschuldige

De onschuldige is een merk archetype met eerlijkheid en puurheid in de kern. Ze zijn gemotiveerd door een verlangen om goed te doen en veilig zijn. Ze willen geluk ervaren, zijn optimistisch en hoopvol.

Doel: Veiligheid

Schaduwzijde: Slachtoffer

Merkvoorbeelden: Dove, McDonalds, Coca Cola

Rebel

De rebel wil de status quo omver werpen om verandering teweeg te brengen. Ze vechten tegen onrechtvaardigheid of onderdrukking en zijn heel loyaal aan hun gemeenschap.

Doel: Bevrijding

Schaduwkant: Crimineel

Merkvoorbeelden: Virgin, Harley Davidson, Diesel

Avonturier

De avonturier staat symbool voor avontuur, nieuwsgierigheid en onafhankelijkheid. Dit archetype wordt vaak geassocieerd met merken die streven naar vernieuwing, vrijheid en het verkennen van onbekende gebieden.

Doel: Vrijheid

Schaduwkant: Rover

Merkvoorbeelden: Jeep, The North Face, Go Pro

Minnaar

De kenmerken van de minnaar zijn gepassioneerd, sensueel en strevend naar plezier en genot. Dit archetype staat voor passie, liefde en toewijding en gebruikt alle zintuigen om een gevoel over te brengen. De minnaar heeft een sterke focus op emoties, sensualiteit en het streven naar schoonheid en harmonie.

Doel: Intimiteit

Schaduwkant: Manipulator

Merkvoorbeelden: Magnum, Godiva, Victoria's Secret

Alledaagse mens

Dit archetype staat voor de gemiddelde persoon, vaak gekarakteriseerd door herkenbare kenmerken en eigenschappen. De belangrijkste kenmerken  zijn bescheidenheid, authenticiteit en een sterk gevoel van verbondenheid met anderen. Is toegankelijk, empathisch en kan zich gemakkelijk inleven in verschillende situaties.

Doel: Erbij horen

Schaduwkant: Conformist

Merkvoorbeelden: Ikea, Hema, Toyota

Nar

Humor en speelsheid staat centraal in dit archetype. Merken die de nar-archetype belichamen, zijn vaak onconventioneel, creatief en niet bang om buiten de lijntjes te kleuren. Ze willen mensen inspireren en aanmoedigen om het leven niet te serieus te nemen en plezier te hebben.

Doel: Plezier

Schaduwkant: Hater

Merkvoorbeelden: Red Bull, M&M's, Ben & Jerry's

Maker

Creatieve expressie en artistieke vrijheid staan centraal, waardoor deze merken vaak grensverleggende producten en concepten voortbrengen. De maker is een archetype dat gedreven wordt door creativiteit, innovatie en originaliteit. 

Doel: Innovatie

Schaduwkant: Vernietiger

Merkvoorbeelden: LEGO, Apple, Etsy

Verzorger

Zorgzame merken streven ernaar om een gevoel van warmte en troost uit te stralen. De karakteristieken van een zorgzaam merkarchetype zijn empathie, mededogen, betrokkenheid en behulpzaamheid. Deze merken streven ernaar om mensen een gevoel van comfort, veiligheid en geborgenheid te bieden.

Doel: Dienstbaarheid

Schaduwkant: Vastklamper

Merkvoorbeelden: Toms, Pampers, WWF